เชื่อว่าทุกคนก็คงเคยผ่านการเล่นเกมมาไม่มากก็น้อย ความรู้สึกอยากชนะเพื่อผ่านด่าน อัปเลเวล หรือผ่านเนื้อเรื่องของเกม ล้วนผ่านประสบการณ์ของคนเล่นเกมทุกคน Gamification ก็เช่นกันเพียงแต่จุดประสงค์ไม่ใช่แค่ผ่านด่าน แต่เป็นการสะสมคะแนนแลกของ เลือกซื้อสินค้าราคาพิเศษ มอบส่วนลดที่คุ้มค่ากับการเล่นให้ หรือผลต่างตอบแทนที่ไม่ได้อยู่ในรูปแบบไอเทมในเกม แต่เป็นบริการพิเศษ หรือสิทธิพิเศษต่าง ๆ ที่แบรนด์มอบให้กับผู้เล่นที่ผ่านเงื่อนไขที่ระบุไว้นั่นเอง อย่างไรก็ตามวันนี้เราจะพามารู้จักกลยุทธ์เหล่านี้ให้ดีมากขึ้น พาไปรู้จักบวิธีการนำไปใช้ พร้อมกับเคสตัวอย่างจากแบรนด์ที่น่าสนใจให้ได้ลองไปประยุกต์ใช้กับแบรนด์ต่าง ๆ ดู จะมีรายละเอียดอย่างไรไปดูพร้อม ๆ กันเลย
Gamification คืออะไร?
Gamification คือ การที่ใช้หลักการ เทคนิค กระบวนการ และองค์ประกอบของเกมมาประยุกต์ใช้กับแบรนด์หรือบริษัท เพื่อให้เกิดแรงจูงใจ กระตุ้นความสนใจ สร้างการรับรู้ เพื่อให้ผู้ที่สนใจหรือกลุ่มเป้าหมายเข้ามาซื้อสินค้าหรือใช้บริการแบรนด์นั้น ๆ เพิ่มขึ้น ด้วยการใช้บริบทต่าง ๆ ของเกมให้สอดคล้องกับแบรนด์นั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็นการให้รางวัล การแข่งขัน การเก็บแต้มสะสม การทำภารกิจ การประเมินผล ฯลฯ เพื่อสร้างประสบการณ์ของผู้ใช้ให้ใช้สินค้าหรือบริการกับแบรนด์ได้อย่างต่อเนื่อง รวมถึงสร้างกลุ่มลูกค้าให้ผูกพันกับแบรนด์และกลายมาเป็นลูกค้าประจำได้นั่นเอง

โดยกลยุทธ์นี้มีการใช้อย่างแพร่หลายทั่วโลกจากการสำรวจกว่า 2,000 ธุรกิจทั่วโลก มีแบรนด์ที่ใช่กลยุทธ์นี้กว่า 70% โดยสร้างผลกำไรเพิ่มขึ้น 22% การผลิตเพิ่มขึ้น 21% และสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้าเพิ่มขึ้นถึง 10% อีกด้วย จะเห็นได้ว่าการที่หลาย ๆ แบรนด์ได้นำ Gamification มาใช้กับธุรกิจล้วนสร้างข้อดีและข้อได้เปรียบที่แตกต่างจากเดิม เพื่อเพิ่มยอดขายและสร้างผลกำไรได้มากขึ้นจากการใช้กลยุทธ์แบบเดิม ๆ ได้อย่างคุ้มค่าและมีประสิทธิภาพอย่างมีนัยสำคัญ
ประโยชน์ของ Gamification Marketing
จะเห็นว่าประโยชน์ของการใช้ Gamification กับการนำไปใช้ในการตลาด สามารถสร้างผลตอบแทนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งหลาย ๆ แบรนด์สามารถประยุกต์ใช้กับแผนการตลาดเพื่อสร้างผลลัพธ์และเป้าหมายตามต้องการ โดยประโยชน์ของการใช้กลยุทธ์ดังกล่าวกับการตลาด มีดังนี้
- สร้างแรงจูงใจกับกลุ่มเป้าหมายได้อย่างดี เพราะผู้คนเติบโตมากับการเล่น และผูกพันกับการเล่นเกมมาก่อนอยู่แล้ว ที่สำคัญการที่ Smart Phone เป็นปัจจัยที่ 5 ด้วยแล้ว ยิ่งสร้างความผูกพันและสร้างแรงจูงใจให้กับกลุ่มเป้าหมายผ่านการเล่นเกมได้มากขึ้น
- ต้องการชัยชนะ การที่ผู้คนต้องการชัยชนะจนเกิดการเสพย์ติด ก็ยิ่งช่วยสร้างแรงกระตุ้นเป็นอย่างดีที่จะทำให้ผู้เล่นต้องการชนะมากขึ้น โดยเฉพาะการสร้างแรงจูงใจที่มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นของรางวัลที่ดึงดูด คะแนนสะสมที่ล่อตาล่อใจ ยิ่งทำให้ผู้เล่นมีเป้าหมายและกระหายชัยชนะ มีการตอบสนองที่ดีมากขึ้นนั่นเอง
- สร้างสีสันให้ลูกค้า ความสนุกในการเล่นเกม เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่สร้างประสบการณ์พิเศษ ให้กับลูกค้าได้อย่างดี ทำให้เกิดความสนใจ การดึงดูด และสร้างความสนุกให้ลูกค้าได้ไม่มีเบื่อ การหยิบเอาองค์ประกอบของเกมมาสอดผสานกับกิจกรรมทางธุรกิจ อย่างการให้รางวัล หรือการแข่งขัน จะช่วยเติมเต็มความรู้สึกให้กับลูกค้า และสร้างการรับรู้ให้กับแบรนด์ได้เป็นอย่างดี
องค์ประกอบของ Gamification
การนำธุรกิจเกมมาปรับปรุงและเปลี่ยนมาเป็นกลยุทธ์ Gamification นั้นมีส่วนประกอบที่น่าสนใจดังนี้
- เป้าหมาย มีเป้าหมาย และภารกิจที่ชัดเจนว่าต้องการให้ทำอะไร เพื่อลดความสับสนและกระตุ้นให้ลูกค้าสนใจได้ง่ายมากขึ้น
- กฏหรือกติกา การวางข้อกำหนด กฏและกติกาให้ชัดเจน เพื่อให้ผู้เล่นทำตามได้อย่างชัดเจน เพื่อสร้างการแข่งขันที่สนุก ท้าทาย และกระตุ้นกลุ่มเป้าหมายให้เล่นเกมมากขึ้น
- กำหนดระดับ การสร้างระดับหรือด่านต่าง ๆ เอาไว้ เพื่อท้าทายผู้เล่นให้ทำภารกิจต่าง ๆ หรือผ่านด่านที่กำหนด ช่วยสร้างความสนุกสนานและความตื่นเต้นในการร่วมกิจกรรม
- คะแนน เพื่อสร้างแรงจูงใจให้กับผู้เล่น สร้างมาตรวัดเพื่อเปรียบเทียบกับตัวเอง ผู้อื่น และระบบ เพื่อวัดความชำนาญเพื่อสร้างความภูมิใจในการเล่นเกม รวมถึงสร้างผลตอบแทนให้กับผู้ที่มีคะแนนตามที่กำหนด เพื่อสร้างแรงจูงใจให้กับการร่วมกิจกรรม
- สร้างการแข่งขัน/การร่วมมือ ไม่ว่าจะเป็นการช่วยแชร์เพื่อให้คนเข้าร่วมกิจกรรมแล้วจะได้รางวัลใหญ่ การบอกต่อ หรือสร้างกิจกรรมการแข่งขันระหว่างผู้เล่นเพื่อชิงรางวัลต่าง ๆ เป็นต้น
- เวลา อีกหนึ่งองค์ประกอบของการสร้างกลยุทธ์นี้ เพื่อสร้างแรงกระตุ้น สร้างความกระตือรือร้น เพื่อทำกิจกรรมให้สำเร็จภายในเวลาที่กำหนด
- รางวัล เป็นเป้าหมายที่ผู้ร่วมกิจกรรมจะได้รับเมื่อเข้าร่วม ยิ่งรางวัลจูงใจมาก ก็จะยิ่งสร้างความต้องการมากขึ้น และสร้างความท้าทายในการร่วมกิจกรรมมากขึ้นด้วย
ขั้นตอนการทำ Gamification Marketing
1. วิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย ศึกษา วิจัย ข้อมูลตัวเลขและสถิติต่าง ๆ เพื่อทำความเข้าใจผู้คนที่ซื้อสินค้าหรือใช้บริการให้มากที่สุด เข้าใจถึงแรงผลักดันภายใน เข้าใจพฤติกรรม ความสนใจ และความต้องการให้มากที่สุด เพื่อสร้างกลยุทธ์ที่เหมาะสมนั่นเอง
2. กำหนดเป้าหมายให้ชัด สร้างเป้าหมายให้ชัดเจนว่าต้องการอะไรจากการใช้กลยุทธ์นี้ ไม่ว่าจะเป็น ยอดการสมัครสมาชิก การดาวน์โหลด เพิ่มยอดขาย หรือสร้างผู้ติดตาม เป็นต้น
3. เลือกวิธีการที่เหมาะสม เพื่อให้การใช้กลยุทธ์เกมเหมาะสม จำเป็นต้องเข้าใจพฤติกรรมของกลุ่มเป้าหมาย เพื่อออกแบบเกมและวิธีการเล่นที่เหมาะสมให้กับกลุ่มเป้าหมาย
4. วางโครงสร้างของเกม เมื่อรับรู้พฤติกรรม ความสนใจ ผ่านการวิเคราะห์และวิจัยกลุ่มเป้าหมายแล้ว การเลือกวางโครงสร้างของเกมและระบบการเล่นเพื่อท้าทาย ผู้เล่น ก็เป็นเรื่องสำคัญเพื่อสร้างการเติบโตให้กับกลยุทธ์ดังกล่าว
5. หาแรงผลักดันในการเล่น เมื่อมีระบบการเล่น รู้จักกลุ่มเป้าหมายแล้ว ก็ต้องหาแรงผลักดัน แรงกระตุ้นใหม่ ๆ เพื่อหาแรงผลักดัน แรงขับในการกลับมาเล่นซ้ำ ๆ จนถึงชวนเพื่อนมาเล่นด้วยกันมากขึ้นนั่นเอง
ตัวอย่างการใช้ Gamification Marketing มาประยุกต์กับธุรกิจจากแบรนด์ดัง
การที่แบรนด์ต่าง ๆ ให้ความสำคัญกับการทำกลยุทธ์นี้เป็นจำนวนมากจึงมีหลากหลาย เคสที่อยากแนะนำการใช้กลยุทธ์ Gamification เป็นตัวอย่าง มีดังนี้
1. E-commerce (Lazada, Shopee)

ที่ใส่ความเป็นเกมเข้าไปบนแอปฯ ไม่ว่าจะเป็น การเก็บโค้ดในระยะเวลาที่กำหนด การสะสมเหรียญเพื่อแลกเป็นส่วนลด และสิทธิพิเศษต่าง ๆ การมี Lucky Egg รวมถึง Flash Sale และมีระบบมินิเกมเมื่อเล่นครบและเก็บของในมินิเกม ก็จะได้ของรางวัลถึงบ้านได้ด้วย ซึ่งนับว่าเป็น Trigger ที่ชวนให้กลุ่มเป้าหมายกลับมาเก็บเหรียญสะสมคะแนน เพื่อใช้เป็นส่วนลดในการสั่งซื้อสินค้าในครั้งถัดไปนั่นเอง
2. Hotel/Airline Booking

มีการสะสมไมล์ สะสมคะแนนเข้าพัก โดยมีการแบ่งระดับสมาชิกเพื่อให้การเข้าพักและการจองตั๋วเครื่องบินได้รับสิทธิพิเศษมากขึ้นตามระดับเลเวลที่ใช้งาน โดยมีของรางวัลและสิทธิพิเศษต่าง ๆ ให้เสมอ
3. Education Online

ที่จะมีตราสัญลักษณ์ต่าง ๆ ให้ระหว่างการเรียนให้กับคอร์สต่าง ๆ รวมถึงประกาศนียบัตรต่าง ๆ ที่สามารถใช้อ้างอิงได้ รวมถึงถ้วยรางวัล หรือ Achievement ต่าง ๆ ที่ได้รับผ่านการเรียนในแต่ละบท เพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนรู้สึกภูมิใจที่ได้เรียนมากขึ้น
กลยุทธ์ใหม่ Gamification Marketing เพิ่มยอดขายได้จริงในยุคดิจิทัล
การใช้กลยุทธ์ Gamification สอดคล้องกับการวางกลยุทธ์การตลาด และนำไปใช้จริง เป็นอีกวิธีที่ช่วยสร้างการรับรู้ให้กับแบรนด์ได้มากขึ้น และเป็นแนวทางที่น่าสนใจในการนำไปใช้กับธุรกิจได้เป็นอย่างดี แต่อย่างไรก็ตามบางธุรกิจ บางแบรนด์จำเป็นต้องวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภคให้ชัดเจน เพื่อให้การปรับใช้กลยุทธ์เหล่านี้มีความเหมาะสมมากที่สุด ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับเทคนิคและประสบการณ์ของนักการตลาดที่จะเลือกและนำไปใช้เพื่อต่อยอดและสร้างการรับรู้ให้กับแบรนด์ได้อย่างเหมาะสมและลงตัวที่สุดนั่นเอง